สิทธิเด็กที่ทุกคนควรรู้
“สิทธิเด็ก” คือ เรื่องสำคัญที่สังคมต้องร่วมกันดูแลและส่งเสริมให้เกิดขึ้นอย่างจริงจัง ไม่ใช่แค่การ “ห้ามทำร้าย” แต่คือการรับรองให้เด็กทุกคนได้มีชีวิตที่ปลอดภัย มีสุขภาพดี เติบโตและพัฒนาอย่างเต็มศักยภาพอย่างเท่าเทียม ในประเทศไทย โดยเฉพาะกลุ่มเด็กและเยาวชนชาติพันธุ์ที่มีภาวะเปราะบาง เช่น เด็กไร้รัฐ ไร้สัญชาติ หรือเด็กที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ห่างไกล ภูเขา หรือชุมชนชายขอบ สิทธิเหล่านี้ยังไม่เป็นจริงเสมอไป พวกเขายังคงเผชิญกับปัญหาความไม่เท่าเทียมและการถูกละเมิดสิทธิอย่างซ้ำซาก บทความนี้จึงมุ่งให้ความรู้ในเชิงลึกเกี่ยวกับสิทธิเด็ก โดยอิงจากหลักการอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็กของสหประชาชาติและบริบทของประเทศไทย เพื่อให้ทุกคนตระหนักถึงบทบาทและความสำคัญในการส่งเสริมสิทธิและสุขภาวะของเด็กอย่างทั่วถึง 1. ความหมายและหลักการของสิทธิเด็ก 1.1 อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก (CRC) อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก หรือ Convention on the Rights of the Child (CRC) เป็นข้อตกลงระหว่างประเทศที่กำหนดสิทธิขั้นพื้นฐานของเด็กไว้อย่างชัดเจนและครอบคลุม โดยมีหลักการสำคัญ 4 ประการที่ถือเป็นหัวใจของสิทธิเด็ก ได้แก่ 2. ภาพรวมสถานการณ์สิทธิเด็กในประเทศไทย แม้ประเทศไทยจะให้สัตยาบันอนุสัญญาฯ นี้ตั้งแต่ปี 2535 แต่ในทางปฏิบัติ ยังมีเด็กจำนวนมากที่ไม่ได้รับสิทธิที่พึงมี โดยเฉพาะกลุ่มเด็กชาติพันธุ์และเด็กไร้รัฐ/ไร้สัญชาติ 2.1 เด็กไร้รัฐและไร้สัญชาติ — ความเปราะบางซ่อนเร้นที่มากกว่าที่คิด เด็กที่ไม่มีสถานะทางกฎหมายหรือไม่มีบัตรประชาชนไม่สามารถเข้าถึงระบบบริการพื้นฐานของรัฐ เช่น …